De 16-jarige Zala, een tiener uit de regio Oromia in Oost-Ethiopië, heeft een droom: “Ik wil mijn school afmaken en dokter worden. Ik wil mensen helpen en patiënten genezen, zodat ze weer gezond worden,” zegt ze vastberaden. Toch leek deze toekomst ooit ver buiten haar bereik. Op twaalfjarige leeftijd werd Zala gedwongen haar school te verlaten om met haar tante naar de Somalische regio van Ethiopië te reizen. Wat ze niet wist, was dat ze daar zou worden uitgehuwelijkt.
“Op die leeftijd begrijp je niet echt wat een huwelijk betekent,” vertelt Zala. “Toen mijn toekomstige echtgenoot me vertelde dat hij van me hield en wilde trouwen, voelde ik me erg onzeker. Ik wilde helemaal niet trouwen. Maar mijn vader had alles al geregeld. Ik had simpelweg geen keuze en was bang voor de reacties van mijn familie als ik zou weigeren.”
Wel een redding, geen perspectief
Het huwelijk hield slechts vier maanden stand. In die tijd ervoer Zala veel pijn en ongemak. Uiteindelijk kwam haar moeder langs om haar weg te halen uit het gedwongen huwelijk. Zala was toen zwanger, wat later eindigde in een miskraam.
Naast de fysieke en emotionele schade die gepaard gaat met kindhuwelijken, krijgen meisjes als Zala bij terugkeer naar hun familie vaak te maken met een sociale stigma’s. Gescheiden meisjes worden vaak door hun gemeenschap verstoten. Dat maakt het enorm lastig weer een bestaan op te bouwen, wat al moeilijk genoeg is na zoveel trauma. “Daarom besloot ik naar Djibouti te verhuizen om werk te zoeken en wat geld te verdienen,” vertelt Zala met pijn in haar ogen.
Terug naar huis
Toen Zala na haar verblijf in Djibouti terugkeerde, durfde ze niet meteen weer naar school te gaan. Ze vertelt: “Ik was bang voor de reacties van mijn leeftijdsgenoten en de gemeenschap. Mensen kijken neer op meisjes zoals ik, die op oudere leeftijd terug naar school gaan.”
Na intensieve begeleiding van SOS Kinderdorpen besloot Zala in 2021 toch de stap te wagen. Ze keerde terug naar school. “In het begin voelde ik me ongemakkelijk omdat ik veel ouder was dan de andere kinderen in mijn klas. Met de steun van SOS Kinderdorpen in mijn rug vond ik genoeg kracht om het stigma rondom getrouwde meisjes die toch willen leren, aan te pakken. Ik wil leren, ongeacht mijn leeftijd of de oordelen van anderen.”
“Ik wil leren, in welke klas ik ook zit, en niet ten onder gaan aan sociale stigma’s,” zegt Zala met zelfvertrouwen in haar stem.” – Zala (16)
Rolmodel
Inmiddels is Zala een inspirerend voorbeeld voor haar gemeenschap. Ze pleit voor het beëindigen van kindhuwelijken en maakt haar leeftijdsgenoten en hun families bewust van de schadelijke gevolgen. “In mijn gemeenschap is het nog steeds normaal dat jongens en meisjes op jonge leeftijd trouwen,” legt ze uit. “Maar ik wil laten zien dat het mogelijk is om die stigma’s te doorbreken en terug naar school te gaan. We hebben speciale jongerengroepen opgericht binnen de gemeenschap en op mijn school komt een groep met tienermeisjes twee keer per maand samen. Hier kunnen we vrijuit onze zorgen delen.”
Zala wil dat andere meisjes weten hoe belangrijk onderwijs is voor een gelukkig en zelfstandig leven. “Zelfs als je bent gestopt met school, is het nooit te laat om terug te keren en je dromen waar te maken.”
Kindhuwelijken in Ethiopië – een pijnlijke stap achteruit
Ethiopië heeft een van de hoogste percentages kinderhuwelijken ter wereld: vier op de tien meisjes trouwt voor hun 18e. Hoewel er de afgelopen jaren enige vooruitgang is geboekt in de strijd tegen gendergerelateerd geweld – zoals genitale verminking en kindhuwelijken – heeft de situatie zich recentelijk verslechterd. Dat komt enerzijds door de aanhoudende conflicten in het land en anderzijds door de gevolgen van klimaatverandering, zoals langdurige droogte. Deze enorme crises hebben er onder andere voor gezorgd dat kindhuwelijken opnieuw toenemen.
Jongeren als drijvende kracht voor verandering
Om het groeiende probleem van kindhuwelijken in de regio Oromia aan te pakken, heeft Joining Forces for Africa diverse programma’s opgezet in de districten Babile en Chinaksen. SOS Kinderdorpen Ethiopië is daarin een van de uitvoerende partners en zet zich in om de betrokkenheid van kinderen en jongeren te vergroten. Via campagnes en bewustwordingsevenementen over kinderrechten werken we hard aan het bestrijden van kindhuwelijken. Samenwerking met lokale overheden is essentieel. Samen zetten we weer stappen vooruit.
Binnen het eerste jaar van het project in het district Babile daalde het aantal kindhuwelijken aanzienlijk en steeg het aantal meisjes dat zich inschreef op school.
En die vooruitgang is zichtbaar. Religieuze leiders, die een grote rol spelen bij huwelijken in Ethiopië, weigeren steeds vaker huwelijken door te laten gaan waarbij kinderen betrokken zijn. Als er iets helder is geworden uit de resultaten, is het dat de actieve deelname van kinderen en jongeren in het gevecht tegen kindhuwelijken een krachtige motor is voor verandering.
Zala is een schuilnaam, om haar privacy te beschermen.
